Speeltuin de Doorbraak in Leiden was nodig toe aan een opknapbeurt. De locatie achter de Meelfabriek is van oorsprong redelijk versteend en grijs. Bij nieuwbouw en renovatieprojecten is vergroening dan ook één van de speerpunten. Ook veel toestellen en delen van de speelplek waren toe aan vervanging. Maar alles vervangen? Nee dat zeker niet. Er is juist bij de nieuwe inrichting gekeken naar wat nog bruikbaar is. Juist de combinatie van hergebruik van nog leuke en bruikbare speeltoestellen, vergroening en vernieuwing heeft geleid tot een parkachtige nieuwe inclusieve natuurspeeltuin. Een groene oase in de binnenstad. Met veel natuurlijk speelplezier voor alle kinderen van de wijk en omgeving.
Kinderen denken mee
Omdat de speelplek deel uitmaakt van het Lakenpark en de route van het Leidse Singelpark werden de renovatieplannen meegenomen in de ontwikkeling van het totale nieuwbouwplan. In de zomer van 2019 is gestart met de plannen voor de nieuwe speeltuin. Met de speeltuinvereniging, kinderen en hun ouders zijn ideeën uitgewerkt en is een compleet speeltuinontwerp gemaakt. Samen met ontwerpster Suzanne van Ginneken van Speelnatuur bogen we ons over het ontwerp en de realisatie van het speelplan. Iedereen kon de ontwikkelingen van de inclusieve natuurspeeltuin en het complete nieuwbouwtraject volgen via een speciale buurtapp.
Ontwerp
In plaats van de redelijk klassieke inrichting die de speeltuin had, was er de duidelijke wens om iets te gaan realiseren wat uniek is in de binnenstad. Meer ruimte voor spelen, meer speeldiversiteit en inclusiviteit komen terug in de speelruimtenorm die de gemeente Leiden voor ogen heeft. Met meer groen, uitdagende speeltoestellen en een natuurlijke uitstraling. Een plek waar álle kinderen, met en zonder beperking, samen kunnen spelen. Een plek die recht doet aan inclusief spelen en waar iedereen zich welkom voelt. Deze wensen zijn meegenomen in het speelontwerp.
Uitstraling
De nieuwe, natuurlijke speeltuin heeft een duidelijke natuurlijke uitstraling. Met o.a. veel duurzame inheemse planten, een nieuwe speelvijver, waterval, drie waterpompen met natuurlijke waterloop, wilgenhutten en een wilgentunnel, kruipbuizen, speelheuvels en nog veel meer andere spannende natuurlijke speelelementen.
Wij zijn supertrots dat de gemeente Leiden in het najaar van 2021, door een kindervakjury is uitgeroepen tot meest speelvriendelijke gemeente van Nederland. En dat de herinrichting van deze inclusieve natuurspeeltuin hier een steentje aan heeft mogen bijdragen.
Circulair materiaalgebruik
Opnieuw inrichten van deze speeltuin betekende dus niet enkel plaatsen van nieuwe toestellen. We hebben juist door hergebruik van materialen veel leuke en uitdagende speelwaarde toe kunnen voegen.
voorbeelden:
Een aantal oude speeltoestellen en al het straatmeubilair (bankjes) is opgeknapt, schoongemaakt en hergebruikt. Onderdelen van oude speeltoestellen zijn gebruikt voor extra fun. Zo zijn glijbanen en een glijstang hergebruikt en worden wielen als platform gebruikt bij de glijbaan. Een rioolbuis doet dienst als kruiptunnel en een oude glijbaan is omgetoverd tot waterglijbaan. Hekwerk van een nabijgelegen speeltuin is hergebruikt. Betonnen poefjes vormen een spannende vuurplek en tafeltjes om zandtaartjes te bakken. Voor de nieuwe speeltoestellen is gebruik gemaakt van FSC® robinia hardhout. En de ondergrond van de speelvijver is van leem in plaats van vijverfolie. In de vijver zwemt een reusachtige krokodil en kijkt een reuze kikker toe. Ook deze zijn opgeknapt en hergebruikt. Bij de nieuwe inrichting zijn alle bomen en de meeste struiken behouden gebleven.
We zijn met deze inclusieve natuurspeeltuin tevens genomineerd voor de Circulair Spelen Award! Een mooie waardering voor al het werk en inzet van alle betrokken partijen.
Oude kademuur
Je hebt het zelf vast wel eens meegemaakt: dat je bij de bouw of sloop verrassende dingen tegenkomt. Zo ook hier in Leiden. Hoe geweldig is het, dat bij de werkzaamheden aan de wegen verderop in het centrum delen van een oude kademuur werden gevonden. En dat juist deze delen van de kademuur hier opnieuw een plek hebben gekregen als klautermuurtjes. Zo komt historie letterlijk weer tot leven!
Inclusief spelen
Aan alle details is gedacht, om samenspel te bevorderen. Zoals een blotevoetenpad, maar ook een spannend pad voor wielers. Hier kun je bijvoorbeeld met een rolstoel of skelter overeen sjezen. Er loopt een waterval vanaf het centrale gebouw naar beneden, die ook toegankelijk is gemaakt voor mensen in een rolstoel. Net als de wilgenhut en het speeleiland waar een verhard pad en vlonder naartoe loopt. Verder is gekozen voor geurende beplanting met een mix aan bloemen- en kruidenmengsels. Het zand- en waterspel vindt plaats op diverse hoogten. Bij de keuze aan materialen, paden en ondergronden, is rekening gehouden met de toegankelijkheid van de speeltuin. De omheining is van natuurlijke materialen, die deels wegvalt in de omgeving. Voor een veilige en overzichtelijke, maar toch open speelbeleving.
Financiering, aanleg en oplevering
Speeltuinvereniging De Doorbraak heeft zich ingespannen voor de financiering voor de inclusieve natuurspeeltuin. De vrijwilligers van de speeltuinvereniging hebben subsidies aangevraagd en door middel van crowdfunding geld ingezameld. Onder andere om nog meer speelelementen toe te voegen aan de natuurspeeltuin. In maart 2021 is gestart met de werkzaamheden van deze prachtige nieuwe speelplek. De wethouder van gemeente Leiden is tijdens de werkzaamheden een kijkje komen nemen, samen met de voorzitter van de speeltuinvereniging. Zij testten als eerste de waterpomp die naar de nieuwe speelvijver leidt. De laatste werkzaamheden zijn in mei afgerond. In juni, op Nationale Buitenspeeldag, is de speeltuin geopend. Ook organiseert de speeltuinvereniging samenspeeldagen, om kinderen met en zonder beperking kennis te laten maken met deze vernieuwde speeltuin. Jong en oud genieten van deze unieke plek in.
Naam opdrachtgever: Gemeente Leiden/Speeltuinvereniging De Doorbraak
Aannemer & realisatie: BOERplay
Ontwerp: Suzanne van Ginneken (Speelnatuur)
Periode: maart-juni 2021
