Iedereen moet kunnen spelen met vriendjes!
Alleen spelen is minder leuk dan samen spelen. Toch is het niet voor ieder kind normaal om met vriendjes in de speeltuin af te spreken. Vriendjes kunnen niet, andere kindjes willen niet, of er zijn simpelweg te weinig andere kinderen in de buurt. Dit maakt dat een kind zich erg eenzaam kan voelen. En ieder kind dat zich eenzaam voelt, is er één teveel. Deze week staat in het teken van: ‘één tegen eenzaamheid’, samen kunnen we ervoor zorgen dat niemand zich eenzaam voelt.
Eenzaamheid bij kinderen kan ernstige gevolgen hebben voor hun emotionele en sociale ontwikkeling. In deze blog gaan we dieper in op eenzaamheid bij kinderen, inclusief spelen en hoe BOERplay er aan bijdraagt kinderen te helpen zich meer verbonden te voelen.
Eenzaamheid bij kinderen
Eenzaamheid is het gevoel van onverbondenheid, het verlangen naar meer sociaal contact dan je momenteel hebt. Het is een persoonlijke ervaring die van persoon tot persoon verschilt. Iemands behoefte aan betekenisvolle relaties of een breed sociaal netwerk kan sterk verschillen van die van een ander. Hierdoor is het niet altijd duidelijk of iemand eenzaam is.
Het herkennen van eenzaamheid bij kinderen kan een uitdaging zijn, vooral omdat ze soms moeite hebben om hun gevoelens goed onder woorden te brengen. Enkele signalen om op te letten zijn: teruggetrokken gedrag, verminderd zelfvertrouwen en concentratieproblemen.
Wat is een inclusieve speeltuin?
Bij de gedachte aan een “inclusieve speeltuin” denken velen aan een speelomgeving die specifiek is ontworpen voor kinderen met lichamelijke, geestelijke of neurologische beperkingen, zoals autisme, wat vaak de sociale interactie bemoeilijkt en vriendschappen sluiten uitdagender maakt. Niettemin is een inclusieve speeltuin niet alleen bedoeld voor kinderen met deze beperkingen, maar ook voor ouders en verzorgers met mobiliteitsproblemen, visuele of auditieve beperkingen, of zij die zelf in een rolstoel zitten en met hun kinderen willen spelen of hen willen ondersteunen bij het spelen.
Ieder kind is anders, de één houdt van hutten bouwen, terwijl de ander wil rennen en glijden. We onderscheiden hierin vier speltypen, of ook wel de rauwers, douwers, bouwers en schouwers genoemd, die wij beschrijven in onze visie. Wanneer er voor ieder kind een plek is in het speellandschap kunnen ze zich allemaal op hun gemak voelen.
De kinderen die te verlegen zijn om mee te doen met een spel zullen zich terugtrekken en vallen onder de schouwers, hierdoor ontmoeten zij kinderen die zich hetzelfde voelen en maken daardoor sneller vriendjes. Om deze kinderen toch te betrekken in de speeltuin, kunnen er plekjes gemaakt worden waar zij kunnen kletsen en het overzicht behouden, bijvoorbeeld onder de boom zittend op een aantal spiderstones.
Waarom voelen kinderen zich eenzaam?
Om het probleem op te lossen is het zaak dat we eerst de oorzaak bekijken. Waarom voelen kinderen zich eenzaam?
Enerzijds is pesten een grote oorzaak van eenzaamheid bij kinderen. Ze maken hierdoor minder en vooral ook minder makkelijk vriendjes. Hun zelfvertrouwen is beschadigd. Niet alleen door pesten kunnen kinderen zich eenzaam voelen op school. Pesten mag dan een groot probleem zijn op veel scholen, maar een kind kan zich ook anders voelen dan de andere kinderen, doordat ze niet goed bij kunnen benen in de lessen.
Durft het kind moeilijk te praten met andere kinderen? Dan kan het zijn dat de oorzaak wat dieper ligt dan simpelweg verlegen zijn. Ze zijn bijvoorbeeld onzekerheid of hebben een neurologische aandoening.
Bij de hierboven genoemde oorzaken willen kinderen wel naar buiten om vriendjes te maken, maar lukt het hen niet. Wat als ze niet naar buiten willen? Er zijn steeds vaker kinderen die niet naar buiten willen, ze steeds vaker te vinden op apps als TikTok en Instagram. Dit overmatige schermgebruik kan leiden tot een sociaal isolement. Ze spreken minder leeftijdsgenootjes face-to-face en ze zien minder van de “echte” wereld.
Een speellandschap kan de oplossing zijn!
Het ontwerp van een speeltuin of speellandschap kan op verschillende manieren bijdragen aan het bestrijden van eenzaamheid bij kinderen:
Inclusiviteit bevorderen: Een goed ontworpen speellandschap is toegankelijk voor kinderen met verschillende capaciteiten, waaronder kinderen met lichamelijke of neurologische beperkingen. Dit zorgt voor een gemeenschappelijke speelomgeving waar alle kinderen kunnen deelnemen en zich welkom voelen, ongeacht hun achtergrond.
Samenwerking stimuleren: Speellandschappen kunnen ontmoetingsplaatsen zijn waar kinderen worden aangemoedigd om samen te spelen, te delen en samen te werken. Dit bevordert de ontwikkeling van sociale vaardigheden en het sluiten van vriendschappen. Door bijvoorbeeld een fantasierijk speellandschap te realiseren komen kinderen met en zonder beperking met elkaar in contact. Ze hebben elkaar nodig in hun spel, de rollen moeten verdeeld worden of ze elkaar al kennen of niet.
Verscheidenheid aan activiteiten: Een gevarieerd aanbod van speeltoestellen en activiteiten in het landschap biedt kinderen keuzemogelijkheden. Dit stelt hen in staat om activiteiten te kiezen die ze leuk vinden en waarin ze zich comfortabel voelen, wat kan helpen bij het maken van vrienden met gedeelde interesses.
Ontmoetingsplekken creëren: Speellandschappen kunnen plekken hebben waar kinderen kunnen samenkomen, zoals picknicktafels, banken of zitplekken. Dit biedt kinderen en ouders de gelegenheid om met elkaar in contact te komen en interacties te stimuleren.
Ouderbetrokkenheid aanmoedigen: Door ontwerpelementen op te nemen die ouders en verzorgers uitnodigen om actief deel te nemen aan het spel van hun kinderen, wordt ook de sociale interactie tussen volwassenen en kinderen bevorderd. Met Scan to Play kunnen kinderen elkaar, ouders en zelfs opa en oma betrekken in het spelen. Plezier beleven in het samenspelen door samen te ontdekken, verhalen te verzinnen en herinneringen te maken.
Stappenplan voor thuis
Spelen op een van onze speellandschappen zal eenzaamheid onder kinderen niet de wereld uit helpen. Was het maar zo mooi! Gelukkig zijn er talloze manieren waarop leerkrachten en ouders/ verzorgers kunnen bijdragen om eenzaamheid bij kinderen te verminderen. Een aantal handvaten zijn:
- Ga mee naar de speeltuin
Samen spelen is leuk dan alleen! Ook kun je zo zelf helpen om het kind de eerste stap te laten zetten om andere kinderen op te zoeken. - Communicatie
Laat weten dat een kind bij jou terecht kan met zijn of haar gevoelens, zo komt de oorzaak van eenzaamheid snel boven tafel. - Sociale interactie buiten school
Stimuleer sport door een kind aan te melden bij een sportclub die hij of zij zelf uitgekozen heeft. - Beperkte schermtijd
Stel een schermtijd limiet in. Zonder de afleiding van een scherm gaan kinderen vanzelf opzoek naar sociale interactie.
Neem contact op met een van onze adviseurs om ook jouw speellandschap inclusief te maken!
Samen kunnen we eenzaamheid bij kinderen verminderen!
